فلسفه اینکه روز عاشورا و تاسوعا را به این نام نهادند چیست ؟

فلسفه اینکه روز عاشورا و تاسوعا را به این نام نهادند چیست؟ آیا تاسوعا و عاشورا قبل از قیام کربلا وجود داشتند؟

در پاسخ این سؤال باید توجه کرد که: «تسع» در عربی به معنای نٌه و تاسع و تاسوعا به معنای نهم می باشد. چنانکه «عشر» به معنای ده و عاشورا به معنای دهم می باشد.

اطلاق کلمه «عاشورا» بر دهم ماه محرم، پس از به شهادت رسیدن حضرت امام حسین و یاران آن حضرت، صورت پذیرفته است و در دوره پیش از اسلام بر دهم ماه محرم عاشورانمیگفتند.کاروان اباعبدالله الحسین علیه السلام در روز دوم محرم به سرزمین مقدس کربلا فرود آمد و تا روز عاشورا در آن سرزمین بودند به لحاظ آن که حوادث مهم کربلا در روز نهم و دهم ماه محرم الحرام اتفاق افتاد این دو روز را برجسته تر نموده و به نام تاسوعا و عاشورا یعنی روز نهم و دهم محرم الحرام نامیدند.

ابن اثیر در کتاب «نهایه» میگوید: «عاشورا یک اسم اسلامی است» و ابن درید میگوید: «عاشورا یک اسم اسلامی» است و در دوره جاهلیت به این نام معروف نبود، (۱).

در «مجمع البحرین» نیز آمده است: «عاشورا یک اسم اسلامی است» آنچه پیش از به شهادت رسیدن حضرت امام حسین علیه السلام بود این بود که هم پیامبر اسلام(ص) و هم حضرت علی علیه السلام شهادت امام حسین علیه السلام را در کربلا پیشگویی کرده بودند و حتی امام حسین علیه السلام نیز شهادت خود را پیشگویی کرده بود و به برخی از پیامبران پیشین هم شهادت آن حضرت وحی شده بود، (۲). ولی پیش از اسلام دهم محرم را عاشورا نمیگفتند. ولی پس از آنکه حضرت امام حسین علیه السلام در کربلا به شهادت رسید، آن روز در میان مردم به روز عاشورا معروف گردید و شیعیان علی علیه السلام آن روز را روز عزا و عزاداری قرار دادند و در مقابل آنان بنی امیه و پیروانشان آن روز را روز جشن و سرور قرار دادند و به تدریج دشمنان شیعه درباره عاشورا احادیثی ساختند تا آن روز را با فضیلت نشان بدهند در حالی که آن روز، روز غم و اندوه است و روز مصیبت و نکبت است، روزی است که بهترین انسان را کشته‏اند، جگر رسول خدا را پاره کرده‏اند و زنان و کودکان پیامبر را به اسارت برده‏اند، آیا اینگونه روز میتواند روز مبارکی باشد؟!

شیخ عباس قمی در مفاتیح الجنان میگوید: روز دهم ماه محرم روز شهادت امام حسین است، روز مصیبت و حزن ائمه اطهار و شیعیان آنان است و شایسته است که شیعیان در این روز مشغول کارهای دنیوی نگردند و مشغول گریه و نوحه باشند و زیارت عاشورا بخوانند.

شیخ عباس قمی به نقل از نویسنده «شفاء الصدور» میگوید: بنی امیه روز عاشورا را مبارک میدانستند: در این روز برای خود خرید میکردند و خرید را در آن روز سنّت خود کرده بودند، آنان در این روز مراسم عید بر پا میکردند، آن روز را روزه میگرفتند و در آن روز طلب حوائج را مستحب میدانستند و برای همین درباره روز عاشورا فضایل و مناقبی ساخته‏اند و حتی دعائی هم درباره آن درست کرده‏اند که اولش این است: یا قابل توبهٔ آدم یوم عاشورا، یا رافع ادریس الی السماء یوم عاشورا، یا مسکّن السفینهٔ یوم عاشورا یا غیاث ابراهیم من النار یوم عاشورا. اینها را ساخته‏اند. تا امر، مشتبه شود. آنان در سخنرانیهای خود میگویند: هر نبیّ وسیله و شرفی دارد و در روز عاشورا، این شرف زیاد میشود مانند خاموش کردن آتش نمرود برای ابراهیم، قرار گرفتن سفینه نوح به کوه جودی، غرق ساختن فرعون در دریا و نجات حضرت موسی از دست فرعون، نجات حضرت عیسی از دست یهودیان.

شیخ عباس قمی در ادامه میگوید: شیخ صدوق از میثم تمار نقل کرده که میثم تمّار گفت: این امت پیامبر، فرزند پیغمبر خود را میکشند و روز عاشورا را که فرزند پیغمبر را کشته‏اند، روز مبارک قرار میدهند و این کار شدنی است و خواهد شد. راوی میگوید: به میثم گفتم: چگونه آن روز را روز مبارک قرار میدهند؟ گفت: آنان در فضیلت آن حدیث وضع میکنند و میگویند: روز عاشورا روزی است که خداوند توبه آدم را پذیرفته است با اینکه توبه آدم در ذی حجه پذیرفته شده است، آنان میگویند: در عاشورا، یونس از شکم ماهی نجات یافته است، در حالی که در ذی قعده از شکم ماهی نجات یافته است، میگویند: روز عاشورا روزی است که سفینه نوح در کوه جودی قرار گرفت در حالی که روز هیجدهم ذی حجه در کوه قرار گرفت و آنان میگویند: روز عاشورا دریا برای موسی شکافته شد در حالی که در ربیع الاول شکافته شده بود، (۳).

پی نوشت ها:

۱- الصحیح من سیرهٔ النبی، ج ۳، ص ۱۰۶، چاپ جامعه مدرسین.

۲- بحارالانوار، ج ۴۴، ص ۲۲۳ و ص ۲۵۰.

۳- مفاتیح الجنان، ص ۴۷۶، اعمال روز عاشورا، چاپ اول، انتشارات فاطمه زهرا.

http://www.pasokhgoo.ir

مهمترین وقایع روز تاسوعا

تاسوعا روز نهم ماه محرم است. این روز که نزد شیعیان از اهمیت بالایی برخوردار است و به شب عاشورا پیوند خورده‌ است، سرشار از حوادث گوناگون و تلخ برای خاندان امام حسین (ع) بوده است.

روز نهم ماه محرم که معروف به تاسوعا است و به شب عاشورا پیوند خورده‌ است، آخرین روزى بود که امام حسین(ع) و یارانش شبانگاه آن را درک کرده بودند. بدین جهت در نزد مسلمانان و محبان اهل بیت(ع) از اهمیت بالایى برخوردار است. شیعیان این روز را منتسب به عباس بن علی نیز می‌دانند، و این روز را بسان روز عاشورا گرامی داشته و در آن به سوگواری می‌پردازند.

تاسوعا بزرگداشت شهادت اسوه ایثار و ادب و دلاوری و وفا و حق‌گذاری عباس بن علی(ع) است و با گذشت بیش از هزار و سیصد سال، هنوز تاریخ، روشن از کرامت‌های اوست و نام او با وفا و ادب و مردانگی همراه است.

آن سردار فداکار با لبی تشنه و جگری سوخته، پا به فرات گذاشت، امّا جوانمردی و وفایش نگذاشت که او آب بنوشد و امام و اهل ‌بیت(ع) و کودکان تشنه کام باشند. لب تشنه از فرات بیرون آمد تا آب را به کودکان برساند.

خود از آب ننوشید و فرات را تشنه لب‌های خویش نهاد و برگشت و دستِ عطش فرات، دیگر هرگز به دامن وفای عباس نرسید. این ایثار را کجا می‌توان یافت و این همه فداکاری مگر در واژه می‌گنجد و با کلام قابل بیان است؟

دستان ابواالفضل(ع) قلم شد و این دست‌ها برای آزادگان جهان علم گشت و عباس آموزگار بی‌بدیل فتوّت و مردانگی در تاریخ شد و چه به حق او را غیرت‌الله العظمیم نامیده‌اند.

در این روز مهم، چند رویداد سرنوشت‌ ساز در سرزمین کربلا واقع شد که به آن‌ها اشاره مى‌کنیم:

* ورود شمر به کربلا

شمر بن ذى الجوشن که در دشمنى به اهل بیت(ع) پیش قدم‌تر از دیگران بود و با حرارت ویژه‌اى در واقعه کربلا حضور به هم رسانید، نامه شدید اللحن عبیدالله را در روز نهم ماه محرم به دست عمر بن سعد رسانید و او را از منظور عبیدالله باخبر گردانید.

4 مرداد گرامیداشت روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی

4مرداد گرامیداشت روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی

چهارم مرداد مصادف است یا روز بزرگداشت شیخ صفی الدین اردبیلی عارف و شاعر قرن هشتم، به این مناسبت در باره خصوصیات ایشان مطلبی را گردآوری کرده ایم.

صَفی الدّین اَردبیلی (۶۵۰-۷۳۵ق)، معروف به شیخ صفی اردبیلی، عارف و شاعر قرن هشتم هجری قمری، مرید و داماد شیخ زاهد گیلانی و نیای شاه اسماعیل اول مؤسس سلسله صفویان. درباره سیادت و تشیع صفی الدین، بین مورخان و محققان اختلافاتی وجود دارد. پادشاهان صفوی، بر سر قبر او بنای بسیار باشکوهی ساختند که اکنون به بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی معروف است و از بناهای باشکوه تاریخی ایران به‌شمار می‌رود.

نسب صفی الدین را با ۱۹ واسطه به امام موسی کاظم(ع)، امام هفتم شیعیان امامیه رسانده اند. در ریحانة‌الادب، صفاتی چون «برهان الاصفیاء»، «قطب ‌الاقطاب» و «شیخ ‌العارفین» برای او ذکر شده است.

 زاهدی(درگذشته ۱۱۰۰ق) در کتاب سلسلة النسب صفویه، نسب شیخ صفی ‌الدین را تا امام کاظم (ع) نام برده است. خواندمیر نیز شجره ‌نامۀ صفی الدین را همانند زاهدی ذکر کرده با این تفاوت که یکی از اجدادش را به جای «محمد بن حسن»، «محمد بن حسین» نام برده است.

وجود القابی چون سید برای شیخ صفی، در برخی اسناد قدیمی (قبل از تاسیس سلسلۀ صفویه)، نشان از سیادت وی داشته است. القابی که بعضاً در مکاتباتِ مخالفان این خاندان هم یافت می‌شده است. به عنوان نمونه، شروانشاه خلیل الله، جنید (جدّ شاه اسماعیل) را در نامه‌ای (که موجود است) از زمره سادات برشمرده است؛یا سلطان بایزید دوم عثمانی نیز، درباره شیخ حیدر از عناوینی استفاده می‌کند که نشان دهنده سید بودن این خاندان است.

برخی پژوهشگران معاصر، در سیادت و تشیع شیخ صفی الدین تردید دارند و معتقدند که در دوره صفویان، برخی منابع مربوط به زندگی نامه و نسب شیخ صفی را به صورت هدفمند تحریف کرده اند.ادوارد براون نوشته است که کتاب صفوة الصفا(منبع اصلی زندگی نامه صفی الدین) در زمان شاه طهماسب و به امر او به دست ابوالفتح حسینی تصحیح شد. ابوالفتح رنگ تسنن را از آن محو کرد و کلمه سید را برای اسامی شاهان صفویه افزود. 

اخیرا برخی پژوهشگران مدعی شده‌اند که مدارکی دیگر دال بر سیادت صفویان یافته‌اند و در این باره مقالاتی نیز نوشته‌اند.یک محقق ایرانی نیز اظهار داشته است که قدیمی‌ترین سنگ نوشته مرتبط با گرایش مذهبی و سیادت شیخ صفی را در اردبیل کشف کرده که سیادت او و خاندانش را اثبات می‌کند.

تابلوهای مزیّن به نام شهدا نمادهای فرهنگ ایثار و شهادت هستند

تابلوهای مزیّن به نام شهدا نمادهای فرهنگ ایثار و شهادت هستند

مدیرکل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان اردبیل در جلسه با شهردار اردبیل با محوریت نوسازی تابلوهای شهدا گفت: تابلوهای مزیّن به نام شهدا نمادهای فرهنگ ایثار و شهادت هستند و شهرداری و بنیاد بایستی در حفظ و نگهداری و نوسازی این تابلوها بیش از پیش تعامل و همکاری کنند.

به گزارش ایثار از استان «اردبیل»: مدیرکل بنیاد استان و شهردار اردبیل به منظور هماهنگی بیشتر در جهت نگهداری و نوسازی تابلوهای مزیّن به تصویر و نام مبارک شهدا جلسه‌ای در شهرداری اردبیل برگزار کردند.
مدیرکل بنیاد اردبیل در این جلسه ضمن تشکر از زحمات مجموعه شهرداری اردبیل در حفظ و مرمّت و نوسازی تابلوهای مزیّن به نام شهدا گفت: تابلوهای مزیّن به نام شهدا به منزله نمادها و رسانه‌های بصری اثرگذار در ترویج فرهنگ متعالی ایثار و شهادت هستند و حفظ و نگهداری و نوسازی آنها موضوعی بسیار مهم است.
نوری افزود: این تابلوها چهره و تصویری معنوی و مبارک به شهر بخشیده‌اند و ایثار و فداکاری شهدا را هر لحظه به ما یادآور می‌شوند.
وی ادامه داد: مجموعه خدوم شهرداری اردبیل همواره در حفظ و نگهداری تابلوها تلاش می‌کنند و بایستی با هماهنگی و کوشش بیشتر و تخصیص اعتبار مناسب، هم شهرداری و هم بنیاد بیش از پیش در حفظ و نگهداری تابلوها اهتمام بورزند.
صفری شهردار اردبیل نیز ضمن تأکید بر اهمیّت و جایگاه معنوی تابلوهای مزیّن به نام شهدا در سطح شهر گفت: پرسنل سخت‌کوش شهرداری همواره در زمینه ترویج فرهنگ ایثار و شهادت نقش‌آفرینی می‌کنند و یکی از برنامه‌های مهم شهرداری اردبیل، نصب تابلوهای مزیّن به تصویر مبارک شهدای معظم در مجموعه تفریحی شورابیل است تا از این طریق بتوانیم نقش بی‌بدیل شهدا را در تحقق آرامش و امنیت امروز جامعه یادآور شده و به ترویج فرهنگ مقدّس ایثار و شهادت بپردازیم.