در سراسر جهان روز مادر به عنوان یک روز مقدس شناخته می‌شود و همه این روز بزرگ را گرامی می‌دارند. روز مادر در ایران مصادف با سالروز تولد حضرت فاطمه (س) است که به دلیل قمری بودن آن، تاریخ دقیق آن ثابت نیست و تغییر می‌کند.
تاریخ روز مادر ۱۴۰۰
تاریخ دقیق روز مادر در سال جاری یکشنبه، سوم بهمن ماه ۱۴۰۰ برابر با ۲۰ جمادی‌الثانی سال ۱۴۴۳ قمری و ۲۳ ژانویه ۲۰۲۲ میلادی است.
تاریخچه روز جهانی مادر
در هشتم مارس ۱۸۵۷، زنان کارگر کارگاه‌های پارچه‌بافی و لباس‌دوزی در نیویورک آمریکا به خیابان‌ها آمدند و خواهان افزایش دست‌مزد، کاهش ساعات کار و بهبود شرایط بسیار نامناسب کار شدند. این تظاهرات با حمله پلیس و کتک‌زدن زنان برهم خورد. سال ۱۹۰۷ در دوره‌ای که مبارزات زنان برای تأمین حقوق سیاسی و اجتماعی اوج گرفته بود، به مناسبت پنجاه‌مین سال‌گشت تظاهرات نیویورک در هشتم مارس، زنان دست به تظاهرات زدند.
ایده انتخاب روزی از سال به‌عنوان روز زن نخستین بار در جریان مبارزه زنان نیویورک با شعار حق رأی برای زنان مطرح شد. دو هزار زن تظاهر کننده در ۲۳ فوریه ۱۹۰۹ پیشنهاد کردند که هر سال در روز یکشنبه آخر فوریه، یک تظاهرات سراسری در آمریکا به مناسبت روز زن برگزار شود. از این رو روز جهانی زنان هر ساله در ۸ مارس برگزار می‌شود. روز جهانی زن، روز بزرگ برپایی جشن‌هایی برای زنان در اکثر مناطق جهان است. تمرکز این جشن روی بزرگداشت، قدردانی، ارائهِ عشق به زن و برگزاری جشنی برای دستاوردهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زنان است.
روز مادر در ابتدا به عنوان یک رویداد سیاسی آغاز شد، اما بعدها در فرهنگ بسیاری از کشورها آمیخته شد (در درجه اول اروپای شرقی، روسیه و شوروی سابق). روز جهانی زنان در بسیاری از مناطق رنگ و بوی سیاسی خود را از دست داده و تبدیل به مناسبتی برای مردان شده تا عشق خود را به زنان بیان کنند. با این حال در مناطقی دیگر مانند استرالیا، اصل سیاسی و زمینه حقوق بشری که توسط سازمان ملل متحد تعیین شده، با قدرت اجرا می‌شود و آگاهی سیاسی و اجتماعی امیدوار کننده‌ای از مبارزات زنان در سراسر جهان به ارمغان می‌آورد.
سازمان ملل نیز از سال ۱۹۷۷ این روز را به عنوان (روز حقوق زنان و صلح بین‌المللی) به رسمیت می‌شناسد. گیاه حساس (درخت گل ابریشم)، نمادی از جشن روز زن در کشورهای ایتالیا و روسیه است. همچنین گل میموزا (گل خورشیدی) یکی از نمادهای این روز است.
روز مادر در ایران
روز مادر و روز زن در ایران همزمان با میلاد بانوی دو عالم حضرت فاطمه زهرا (س) گرامی داشته می‌شود.
ولادت حضرت زهرا (س) و روز مادر و زن
بیستم جمادی‌الثانی به یمن زادروز بانوی نمونه اسلام، فاطمه زهرا (س)، روز مادر نام گرفته است. زندگی و سیره حضرت زهرا (س) به قدری آموزنده و پاک است که هر زن آزاده‌ای در جهان، او را چونان قدیسه‌ای تحسین می‌کند, زنی که تولدش از دامن خدیجه کبری، همسر پیامبر گرامی اسلام (ص) و در کانون نخستین خانواده‌ی اسلامی با نغمه‌های آسمانی و تسبیح قدسیان همراه شد و شب میلادش را عرشیان به بانگ تکبیر و تسبیح جشن گرفتند و خداوند لقب (کوثر) به او عطا کرد.
تولد این بانوی گران‌قدر به ابتکار بنیان‌گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی (ره) روز زن و روز مادر نام گرفت: اگر روزی باید روز زن یا روز مادر باشد، چه روزی والاتر و افتخارآمیزتر از روز ولادت با سعادت فاطمه زهرا (س) است؛ زنی که افتخار خاندان وحی است و چون خورشیدی بر تارک اسلام عزیز می‌درخشد. (صحیفه امام؛ ج ۱۲، ص ۲۷۴)
میلاد حضرت فاطمه زهرا (س)
در بیستم جمادی‌الثانی سال دوم بعثت، از صلب پیامبر اکرم (ص) و از رحم پاک و مطهر خدیجه، دختری پا به عرصه وجود نهاد، دختری که همتای علی (ع)، سر منشأ و ریشه سلسله امامت و ولایت، و الگوی تمامی مؤمنین و موحدین است، بانویی که گل سرسبد تمام بانوان عالم است.
لقب‌های حضرت فاطمه (س)
از امام صادق (ع) روایت شده است: فاطمه (س) در نزد خداوند ۹ اسم و لقب دارد: فاطمه، صدّیقه، مبارکه، طاهره، زکیه، راضیه، مرضیه، محدَّثه و زهراء
در منابع حدیثی و زیارات، القاب متعددی برای حضرت فاطمه (س) شمرده شده است:
-
زَهراء: درخشان و نورانی
-
عَذراء: پاکدامن
- معصومَه: مصون از گناه
-
حَوراء: إنسیّه حوریه‌ای به صورت انسان
-
حُرَّه: آزاد
- مُبارَکه: پربرکت
- بَتُول: جدا و ممتاز از دیگران.
-
حَصَان: پاکدامن
- زََکیَّه: پاکیزه (از زشتی‌های اخلاقی)
- مَریم کُبری: مریم بزرگ
جایگاه حضرت زهرا (س) نزد پیامبر (ص)
حضرت زهرا (س) را نزد پیامبر احترامی عظیم بود بسی فراتر از احترام پدری به دخترش و این بگونه‌ای بود که حیرت دیگران را بر می‌انگیخت پیامبر (ص) با آن همه شأن و عظمت دست دخترش را می‌بوسید.
از عایشه نقل کرده‌اند که: فاطمه (س) هر گاه بر رسول خدا (ص) وارد می‌شد برای او از جای خود بر می‌خاست و سر فاطمه را می‌بوسید و او را در جای خود می‌نشاند و هرگاه پیامبر نزد حضرت فاطمه می‌رفت تا وی را ملاقات کند با یکدیگر روبوسی می‌کردند و با هم می‌نشستند.
پیامبر اکرم (ص) گاهی نیز حضرت فاطمه (س) را پاره تن من، یک شاخه گل (ریحانه) و گاه، عزیزترین مردم در نزد خود مورد خطاب قرار می‌داد.
